Zerowa stawka VAT na środki do produkcji rolniczej oraz na artykuły spożywcze – temat, który ostatnio jest na językach wszystkich polskich rolników. Z końcem stycznia została opublikowana ustawa zmieniająca stawki VAT niektórych towarów.
Rolnik a rozliczenie podatku VAT
Działalność indywidualnych gospodarstw rolnych jest zwolniona z obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych, co wynika z Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Prowadzenie gospodarstwa podlega jednak przepisom ustawy o VAT. Rolnik może wybrać, czy chce rozliczać się z podatku VAT.
Producenci rolni będący czynnymi „VATowcami” muszą swoje faktury sprzedażowe powiększać o wartość podatku odpowiednią dla danego produktu. Przed wprowadzeniem Tarczy Antyinflacyjnej stawka VAT dla takich produktów jak mleko, zboża, warzywa, owoce wynosiła 5%, a produkcja bydła mięsnego czy trzody chlewnej 8%. Zdaniem Justyny Dzięcioł – księgowej w Agraves, rolnikom zazwyczaj opłaca się być na vacie, ze względu na to, że większość środków produkcji była dotychczas opodatkowana stawką VAT 8% lub 23%.
Obniżenie stawek VAT na artykuły spożywcze oraz środki do produkcji rolniczej
Tarcza antyinflacyjna 2.0 czasowo obniża stawkę VAT na wybrane produkty. W okresie od 1 lutego do 31 lipca 2022 r. na towary wymienione w pozycjach 1-18 z załącznika 10 do ustawy o VAT należy stosować stawkę 0%. Są to produkty spożywcze, które do tej pory były objęte stawką 5%, czyli m.in. mleko, większość zbóż, owoce, warzywa czy jaja oraz przetwory z tych produktów. Rolnik stosujący obniżoną stawkę VAT powinien w siedzibie swojego gospodarstwa zamieścić odpowiedni plakat informujący o korzystaniu z Rządowej Tarczy Antyinflacyjnej.
Zniesiono także VAT na środki do produkcji rolniczej. Przepisy zakładają, że zerową stawkę VAT zastosują sprzedawcy nawozów, środków ochrony roślin, środków poprawiających właściwości gleby czy stymulatorów wzrostu.
Jak zauważa Justyna Dzięcioł – warto zaznaczyć, że obniżka stawek VAT nie dotyczy wszystkich towarów wytwarzanych przez rolników. Producenci bydła i trzody chlewnej nadal wystawiają swoje faktury z 8%-owym VATem. Co ważne, w sklepie kupimy mięso z VATem 0% – Tarcza Antyinflacyjna obejmuje tylko mięso, a nie zwierzęta żywe.
Rolnik ryczałtowy a Tarcza Antyinflacyjna
Osoba prowadząca gospodarstwo rolne nie ma obowiązku rozliczać się z podatku VAT. Może skorzystać ze zwolnienia będąc rolnikiem ryczałtowym. Jest to bardzo prosty sposób prowadzenia gospodarstwa – nie wymaga rejestrowania się w Urzędzie Skarbowym, nie rodzi obowiązku prowadzenia jakiejkolwiek ewidencji, a produkcja jest zwolniona z podatku VAT. Oprócz tego rolnik nie musi wystawiać faktur za swoje czynności – robi to za niego nabywca za pomocą faktury VAT-RR. Jak zauważa Edyta Pietrukiewicz, księgowa w Agraves: jest to dość nietypowa konstrukcja, gdyż to nabywca – a nie jak zazwyczaj sprzedawca – kupując płody rolne od rolnika ryczałtowego wystawia fakturę VAT-RR i nalicza do niej zryczałtowany zwrot VAT w wysokości 7%. Dzięki tej konstrukcji rolnik ryczałtowy otrzymuje swoją należność zwiększoną o zryczałtowany zwrot podatku, a nabywca może – po spełnieniu określonych warunków – odliczyć sobie tą kwotę od podatku należnego.
W zakresie faktur RR tarcza antyinflacyjna jednak niczego nie zmienia – rolnik ryczałtowy tak jak do tej pory będzie otrzymywać należności za sprzedane produkty wraz ze zryczałtowanym zwrotem podatku wynoszącym 7%.
Kto skorzysta, a kto straci na obniżce VAT?
Obowiązek stosowania obniżonej stawki VAT funkcjonuje od lutego br. Żeby poznać konsekwencje tych zmian przyjdzie nam poczekać do marca, kiedy będzie rozliczany luty. Wydaje się, że Tarcza Antyinflacyjna 2.0 i zmiany stawek VAT na pewno będą miały wpływ na każdego, jednak jedni odczują to na plus a inni na minus.
Rolnicy ryczałtowi raczej nie stracą. Faktury VAT-RR wystawia się tak jak dotychczas, czyli ze zwiększeniem o 7% zryczałtowany zwrot podatku, a zakupów większości środków produkcji rolnik ryczałtowy dokona po obniżonych lub pomniejszonych stawkach VAT. Negatywnych skutków nie powinni odnotować także rolnicy produkujący mleko czy zboże. Konsekwencje finansowe mogą dotknąć jednak rolników, którzy produkują trzodę czy bydło mięsne.
U rolników czynnych „vatowców” wszystko zależy od tego jaki jest profil działalności. Producenci towarów objętych stawką 0%, czyli ci sprzedający mleko czy zboża, prawdopodobnie nie stracą, ponieważ większość ich zakupów również jest objęta stawką 0%. Natomiast wszystkie zakupy ze stawką 8% czy 23% będą pracować na nadwyżkę VAT-u, którą będzie można w ciągu 60 dni od złożenia deklaracji odzyskać. Problem pojawi się u rolników sprzedających zwierzęta żywe na 8% ze względu na obniżenie stawek na większość środków do produkcji rolnej. W obecnej sytuacji może być trudno przedstawić tyle VAT-u z faktur kosztowych, żeby pokryć ten z faktur sprzedażowych, co z kolei może rodzić obowiązek zapłacenia podatku do Urzędu Skarbowego.
Co przyniesie sierpień?
Wprowadzone zmiany mają obowiązywać przez okres 6 miesięcy – do dawnych stawek VAT powrócimy w sierpniu. Czy rzeczywiście zostanie osiągnięty taki efekt, jakiego oczekują rządzący? Ekonomiści są zgodni, że obniżenie VAT-u nie zatrzyma inflacji. Warto też zwrócić uwagę że zmiany w stawkach VAT są odczuwalne tylko dla konsumenta końcowego. Większość przedsiębiorców rozlicza się z VAT-u, więc powinien być dla nich neutralny. Prowadząc firmę operujemy kwotami netto, gdyż te stanowią realny przychód, a niestety trzeba zauważyć, że mimo wprowadzenia Tarczy Antyinflacyjnej 2.0 ceny netto nadal rosną.
Zachęcamy również do odwiedzenia naszego profilu na Facebooku: https://www.facebook.com/DoradcyAgraves na którym cały czas umieszczamy informacje o najistotniejszych zmianach w przepisach prawnych.
