W dniu 19 października 2022 r. zapadł korzystny dla beneficjenta, reprezentowanego przez zespół prawny Agraves, wyrok zasądzający od ARiMR odsetki za zwłokę w wypłacie dotacji w ramach “Modernizacji gospodarstw rolnych” PROW 2014-2020.
Na podstawie złożonego wniosku o uzyskanie pomocy finansowej na operacje typu „Modernizacja Gospodarstw Rolnych” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” objętego PROW na lata 2014-2020 nasz klient zawarł z Agencją umowę na otrzymanie pomocy ze wskazanego działania.
Po zrealizowaniu inwestycji (budowa chlewni) rolnik złożył w lutym 2018 r. do OR ARiMR w Poznaniu wniosek o płatność. Postępowanie prowadzone było przez Agencję w sposób opieszały z naruszeniem terminów zapisanych w rozporządzeniu i umowie. Ostatecznie dotacja wypłacona została dopiero na początku stycznia 2019 r.
Rolnik kontra Agencja
W przedmiotowej sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym dla Warszawy — Mokotowa w Warszawie XVI Wydział Cywilny (sygn. akt XVI C 391/20) sąd podkreślił, iż od chwili złożenia przez beneficjenta wniosku o płatność, uwzględniając dodatkowo czas na podjęcie przez organ wszelkich niezbędnych czynności wyjaśniających do czasu faktycznej wypłaty pomocy finansowej, minął niemalże 5-miesięczny okres zamrożenia środków. Co za tym idzie, Agencja nie tylko nie podjęła starań do rozpatrzenia wniosku o płatność w terminie 3 miesięcy, który to w ocenie Sądu jest okresem wystarczającym do podjęcia wszystkich niezbędnych czynności, ale też swoim zaniechaniem działała na niekorzyść beneficjenta.
W związku z powyższym Sąd podzielił zdanie prawników Agraves i zasądził od ARiMR kwotę odsetek ustawowych wraz z należnymi od nich odsetkami za opóźnienie.
Należy podkreślić, iż pomimo wniesienia przez pozwaną ARiMR apelacji, Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy wyrokiem właśnie z dnia 19 października 2022 r. (sygn. akt V Ca 1756/21) utrzymał wyrok pierwszej instancji w całości i dodatkowo zasądził na rzecz powoda — rolnika koszty procesu.
Odsetki za zwłokę w płatności
W procesie dochodzenia należności, cywilnoprawny charakter zawartej umowy stanowi podstawę do dochodzenia wypłaty świadczenia, w tym również odsetek za zwłokę. Zgodnie bowiem z art. 34 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach PROW 2014- 2020, określającej zasady udzielania pomocy, “pomoc ta jest przyznawana na podstawie umowy o przyznaniu pomocy zawieranej, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej”. Dalej zaś przeczytać możemy, że “do postępowań w sprawach o przyznanie pomocy prowadzonych przez agencję płatniczą i podmioty wdrażające nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego”. Zastosowanie mają tu zatem przepisy Kodeksu cywilnego, a w przypadku dochodzenia roszczeń kluczowe są przepisy określone w art. 359 § 1 kc i art. 481 § 1 i 2 kc.
| art. 359 § 1 kc Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. art. 481 § 1 kc Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. |
Niezaprzeczalnie, zawierając umowę z ARiMR, beneficjent ma prawo dochodzenia przysługującego świadczenia pieniężnego wraz z odsetkami za zwłokę w jego płatności. Ważne jest jednak określenie daty powstania po stronie Agencji obowiązku jego wypłaty. Termin ten wskazuje nam § 29 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 21 sierpnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu “Modernizacja gospodarstw rolnych w ramach poddziałania “Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych” objętego PROW na lata 2014-2020, w myśl którego “Agencja rozpatruje wniosek o płatność w terminie 3 miesięcy i dokonuje wypłaty środków finansowych z tytułu pomocy niezwłocznie po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o płatność”. Co ważne, zgodnie z § 34 wyżej wskazanego rozporządzenia, obliczenia i oznaczania terminów dokonuje się również zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.
Absurdy na koszt rolników
Opóźnienia w wypłacie dofinansowania są problemem dotykającym wielu beneficjentów. Przypomnijmy, że już w 2019 r. w artykule “Absurdy na koszt rolników” na łamach Top Agrar Polska (nr 3/2019) zwracaliśmy uwagę na ponoszone przez rolników straty oraz obowiązek naprawienia przez Agencję powstałych szkód, z wypłatą odsetek za opóźnienie na czele.
Przytoczone w omawianym przypadku stanowisko sądu jednoznacznie pokazuje, że wynikające z umowy zobowiązania leżą nie tylko po stronie beneficjenta, ale też udzielającej pomocy finansowej Agencji. Nie bójmy się zatem dochodzić swoich praw!
Kontakt do autorki artykułu:
Karolina Auguścik, Prawnik
tel. +48 728 433 570, e-mail: k.auguscik@agraves.pl
Zachęcamy do odwiedzenia profilu na Facebooku Agraves. Znajdziesz tam wiele istotnych informacji na temat zmian w przepisach prawnych oraz bieżących naborów.
