21 stycznia 2022 r. opublikowano zmieniony projekt nowej ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (nazywanej “nową ustawą o SIRZ”), którego wejście w życie planowane jest na 1 czerwca 2022 r. Zakłada on całkowite uchylenie ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz.U. z 2021, poz. 1542 t.j.), tym samym wprowadzając znaczące dla posiadaczy zwierząt zmiany.
Niejasna sytuacja Grup Producentów Rolnych
Projektowane przepisy, podobnie jak obecnie obowiązujące, nie precyzują kiedy grupy producentów rolnych stają się posiadaczami zwierząt w rozumieniu ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt.
Zdaniem Marty Nowickiej – doradcy w Agraves, utrudnia to interpretację obowiązków stawianych przed grupami, które nie mają swoich budynków ani środków transportu. Od lat brakuje klarownej informacji w kontekście konieczności zarejestrowania siedziby stada i elektronicznego zgłaszania zdarzeń, co jest spowodowane odmiennymi interpretacjami przepisów prawnych.
Koniowate, jeleniowate i wielbłądowate
Warto też podkreślić, że spełniając bardziej rygorystyczne wymagania warunkowości, w nowym okresie Projekt nowej ustawy rozszerza przepisy dotyczące identyfikacji i rejestracji zwierząt na koniowate, jeleniowate i wielbłądowate. Wiąże się to z szeregiem nowych obowiązków nałożonych na posiadaczy tych zwierząt, w tym m.in. rejestracji siedziby stada, zgłaszania zdarzeń przybycia i ubycia tych zwierząt do komputerowej bazy (Portal IRZPlus).
Co z producentami drobiu?
Na “zakłady drobiu” (w rozumieniu art. 4 pkt 27 Rozporządzenia 2016/429) został nałożony obowiązek ich rejestracji (art. 15), co istotne – niezależnie od liczby utrzymywanych ptaków. Ma to na celu poprawę dobrostanu drobiu, a także zapobieganie szerzenia się ptasiej grypy.
Ponadto zakłady te będą zobowiązane do zgłaszania do IRZ (art. 44):
- zwiększenia lub zmniejszenia liczebności zwierząt i jaj wylęgowych,
- uśmiercenia zwierząt z nakazu powiatowego lekarza weterynarii,
- miejsca pochodzenia lub przeznaczenia zwierząt lub jaj wylęgowych,
- systemu utrzymywania zwierząt (wolnowybiegowy, ściółkowy lub klatkowy).
Spis stada świń dwa razy w roku
Według projektu ustawy (art. 31) zmienia się zapis odnoszący się do częstotliwości sporządzenia spisu stada świń. Posiadacz świń będzie zobowiązany do wykonania go co najmniej raz na sześć miesięcy, jednak nie później niż w dniu 30 czerwca oraz nie później niż w dniu 31 grudnia. Obecnie obowiązujące przepisy mówią o składaniu spisu co najmniej raz na 12 miesięcy.
Dobrostan coraz ważniejszy
Jedną z ważnych nowości będzie konieczność informowania o systemie utrzymywania zwierząt oraz – w przypadku świń – opis stosowanej technologii produkcji. Według uzasadnienia dołączonego do projektu ustawy, dzięki tym danym mają być opracowane strategie poprawiające dobrostan hodowanych zwierząt.
Indywidualne oznakowanie loch (działanie Dobrostan Zwierząt w ramach PROW 2014-2020) pozostanie niezmienione.
Rezygnacja z paszportów bydła w obrocie krajowym
Paszporty bydła będą obowiązywać tylko te zwierzęta, które są przemieszczane między krajami członkowskimi. Ponadto, będą one wydawane bezpłatnie (teraz 1 zł za paszport) “w terminie 5 dni od dnia otrzymania informacji o zamiarze przemieszczenia bydła do państwa będącego członkiem Unii Europejskiej”.
Elektroniczne zgłoszenia zdarzeń
Projekt ustawy zapowiada obowiązek zgłaszania przez posiadacza zwierząt oraz podmiot prowadzący zakład drobiarski zdarzeń przybycia i ubycia zwierząt wyłącznie za pomocą dedykowanej aplikacji ARiMR (Portal IRZPlus), tym samym rezygnując z popularnych wśród rolników “kwitów”. Dla tego przepisu okres przejściowy (vacatio legis) będzie trwał do 31 grudnia 2025 roku.
Jak zauważa Marta Nowicka – program elvio, stworzony przez zespół doradców Agraves, już dzisiaj umożliwia rolnikom bezpośrednie wysyłanie przemieszczeń do Portalu IRZPlus.
Wszystkie dane zebrane w elvio dotyczące przemieszczeń zwierząt mogą być przenoszone bezpośrednio do IRZ bez potrzeby logowania i ponownego ich wprowadzania. Całość pobranych i wprowadzonych danych dotyczących produkcji w gospodarstwie pozwala na wygenerowanie zestawień i raportów ułatwiających proces zarządzania produkcją rolną, a niedostępnych w innych programach, w tym IRZPlus.
Należy zwrócić uwagę, iż system posiada unikatowe na rynku funkcjonalności pozwalające na pełną obsługę dokumentacji wymaganej w bioasekuracji trzody chlewnej, prowadzonej w formie elektronicznej – komentuje Roman Zapała, kierownik Działu B+R w Agraves. Ponadto, dobrą wiadomością jest to, że prowadząc elektroniczną dokumentację dotyczącą przemieszczeń zwierząt, posiadacz zwierzęcia jest automatycznie zwolniony z prowadzenia księgi rejestracji/ewidencji w formie papierowej. Natomiast gdy rolnik mimo wszystko chciałby mieć wygenerowaną księgę rejestracji zwierząt czy ewidencję związaną z bioasekuracją, program elvio daje taką możliwość za pomocą jednego kliknięcia – dodaje Marta Nowicka.
Większe uprawnienia dla PIW
Projekt ustawy wprowadza bardzo istotny przepis dotyczący walki z chorobami zakaźnymi wśród zwierząt, w szczególności z panującym ASF. Powiatowy lekarz weterynarii będzie miał prawo do podjęcia decyzji o likwidacji zwierząt, które nie są w żaden sposób oznakowane, i których pochodzenie nie jest znane. W ten sposób Ministerstwo chce zapobiec wprowadzaniu do obiegu zwierząt o nieznanym statusie zdrowotnym.
Zapraszamy do odwiedzenia naszego profilu na Facebooku.
https://www.facebook.com/DoradcyAgraves
