Działanie “Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej” z PROW 2014-2020 cieszy się od dłuższego czasu dużym zainteresowaniem wśród wnioskodawców. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowiło przed kolejnym naborem wprowadzić zmiany, które mają usprawnić ten program. W trakcie konsultacji społecznych projektu nowelizacji rozporządzenia Doradcy Agraves zgłosili kilka uwag do projektu. Oto dwie kluczowe z nich.
Rozpoczęcie działalność w ramach innego kodu PKD
Zdaniem ministerstwa w przypadku zakończenia działalności pozarolniczej w okresie krótszym niż 24 miesiące poprzedzające dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy, pomoc nie powinna być udzielona. A zatem podmiot, który zakończył działalność pozarolniczą nie powinien otrzymać pomocy na podjęcie działalności pozarolniczej, jeżeli nie upłynęły 24 miesiące od dnia ostatniego zakończenia działalności, nawet jeśli zamierza rozpocząć prowadzenie działalności pod innym kodem PKD.
Z uzasadnienia zmiany do rozporządzenia przygotowanego przez ministerstwo wynika, iż proponowana zmiana jest zgodna z wykładnią celowościową obowiązujących przepisów. Jednak z wyroków sądów administracyjnych wynika, iż swoje – odmienne od oczekiwań ministerstwa – orzeczenia opierały się właśnie na wykładni celowościowej. W uzasadnieniu wyroku z dnia 22 stycznia 2021 r. WSA w Warszawie (sygn. V SA/Wa 1538/20) sąd stwierdził:
W ocenie Sądu, gdyby przyjąć stanowisko prezentowane przez organy, tj. tezę, że nie ma znaczenia w ramach jakiej podklasy PKD wnioskodawca zamierza realizować operację, to wyodrębnienie – w ramach § 2a ust. 1b rozporządzenia – jednostki redakcyjnej zawartej w punkcie 3, okazałoby się bezcelowe i w istocie uczyniłoby tę regulację martwą. Zdaniem Sądu, wprowadzając tę regulację prawodawca umożliwił natomiast podmiotom, które podjęły zamiar „przebranżowienia”, wystąpienie z wnioskiem o pomoc finansową przed upływem 24 miesięcy od dnia zaprzestania prowadzenia poprzedniej działalności (w ramach innej podklasy PKD). Wpisuje się to zresztą w cel poddziałania, którym niewątpliwie jest pomoc w rozpoczęciu działalności pozarolniczej, a zatem również sytuację rozpoczęcia działalności, której wnioskodawca dotychczas nie prowadził, ewentualnie którą prowadził ale wykreślił co najmniej 24 miesięcy przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy. Należy przy tym pamiętać, że wystarczającą gwarancją zapobiegania nadużyciu pomocy w ramach omawianego poddziałania jest regulacja zawarta w przepisie § 6 ust. 2 rozporządzenia, zgodnie z którym, pomoc przyznaje się danemu podmiotowi tylko raz. Zdaniem Sądu, nie ma zatem obawy, że jeden wnioskodawca mógłby rozpocząć działalność w ramach kilku kodów PKD oraz skutecznie wystąpić z kilkoma wnioskami o pomoc finansową przed upływem 24 miesięcy.
Zatem proponowana zmiana naszym zdaniem, po pierwsze, może nie przynieść zakładanego efektu. Po drugie, jest niepotrzebna ze względów, o których w uzasadnieniu pisze sąd.
Pomoc dla beneficjentów PROW 2007-2013
Obecnie przepis § 6 ust. 4 pkt 3 i 4 rozporządzenia wykonawczego uniemożliwia sięgnięcie po pomoc przez osoby, które uzyskały dotacje w ramach działań:
- “Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013,
- „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” dla operacji, które odpowiadają warunkom przyznania pomocy w ramach działania „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
Postulujemy, by minister uwzględnił propozycję Komitetu Monitorującego PROW 2014-2020 z dn. 16.02.2021 r. i usunął powyższe ograniczenie. W naszej ocenie od realizacji poprzedniej edycji programu minęło na tyle dużo czasu, że uzasadnionym jest dopuszczenie możliwości korzystania z pomocy także przez beneficjentów z poprzedniego okresu.
Czekamy zatem na efekty konsultacji projektu zmian i sam nabór, który ma zostać ogłoszony jesienią 2021 r.
Zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami.
